De vluchtigheid van Performance Art
Steeds vaker zijn kunstuitingen die opvallen een tijdelijk verschijnsel. Het zijn performances, vluchtige installaties, creatieve uitspattingen, flashmobs of
multimediale shows. Als dit goed wordt uitgevoerd kan het zeker indrukwekkend zijn. Maar behalve misschien een videomoment is er niets wat blijft.
En dan komt de aloude vraag weer boven: wat is kunst? Na alles wat hier al over gezegd is, komt er een nieuw element bij in deze
filosofische kwestie: kan kunst eenmalig zijn?
Een vroeg voorbeeld is het duo Gilbert & George (sinds 1969). Twee mannen in
nette pakken die zichzelf als kunstobject presenteren, fotograferen en video-acts verspreiden. Zij weigeren hun performances los te zien van hun dagelijks leven en verklaren eenvoudigweg alles
wat zij doen tot kunst. De weergave van dat alles vinden wij in grote musea wereldwijd.
Is het protesteren tegen het statische van kunst dan vanzelf een nieuwe kunstvorm? Het is wel vaker gebeurd dat anti-kunst echte kunst werd. Maar ‘het dagelijks leven’ tot kunst verklaren is wel
erg absurd. Misschien is dat absurdisme weer de reden dat het publiek dit erkent.
Het MOMA in New York heeft een speciale afdeling in wat
zij rubriceren als “Time based art.”
Een performance is op zichzelf al een vluchtig tijdsmoment. Het bewaren van zo’n moment is ook een strijd tegen de vluchtigheid van medium en techniek.
Maar wat is het verschil tussen een tijdsmonument als een oud polygoon-journaal en een kunstenaar die onbeweeglijk op de trap van het MOMA ligt? (zie video)
Toch is Performance Art uitgegroeid tot een serieuze beweging. Het is een vorm van expressie waarbij de mens zelf het voorwerp is. Dicht op de huid, alles wat beweegt komt direct voort uit de ziel. Het lichaam in de ruimte is als het penseel op doek. Het doek is slechts een medium, nu is dat een digitale beelddrager. Een logisch vervolg in de kunstgeschiedenis?
En toch mis ik de blijvende tastbaarheid, de materiële aanwezigheid. Kunst mag zijn sporen nalaten in onze leefomgeving. Het leven is al vluchtig genoeg. Onder: klik en bekijk de video.
(wordt vervolgd - by KARL)
Gilbert & George - imago is kunst
Ze staan altijd naast elkaar, voor een soort zelfportret alsof het caleidoscopisch meervoud is.
Of ze zijn zelf het kunstvoorwerp.
Reactie schrijven